Mardin’in saklı kalmış güzelliklerinden biri olan Savur, taş evleri, dar sokakları ve tarihi yapılarıyla adeta küçük bir Midyat görünümündedir. Yüksekçe bir tepe üzerine kurulu olan ilçe, hem coğrafi konumuyla hem de kültürel çeşitliliğiyle dikkat çeker. Arap, Kürt, Türk ve Süryani topluluklarının bir arada yaşadığı bu bölgede, hoşgörü kültürü tarih boyunca korunmuştur. Savur’un yerel mimarisi, taş evlerin sarımsı rengiyle birleşerek ziyaretçilere büyüleyici manzaralar olur.
Savur’un doğası da en az tarihi kadar etkileyicidir. Zeytinlikler, badem ağaçları ve vadilerle çevrili bu ilçe, huzur dolu bir atmosfer barındırır. Sessizliği ve sakinliğiyle şehir hayatından uzaklaşmak isteyenler için ideal bir kaçış noktasıdır. Gerek tarihî zenginliği gerekse doğal güzellikleriyle Savur, Mardin’in keşfedilmemiş cevherlerinden biri olarak öne çıkar.
1. Mehmet Tahir Ökmen Konağı
Savur’un en dikkat çeken sivil mimari örneklerinden biri olan Mehmet Tahir Ökmen Konağı, taş işçiliği ve geleneksel yapısıyla öne çıkar. Konağın tarihi 19. yüzyıla kadar uzanmakta olup, Mardin mimarisinin zarif çizgilerini taşır. Bir dönem bölgenin ileri gelen ailelerinden birine ev sahipliği yapan bu yapı, günümüzde kültürel bir değer olarak korunmaktadır. Avlusundaki taş kemerler ve işlemeli pencere detayları, konağa özgün bir estetik kazandırır.
Konak, yalnızca bir yapı değil; aynı zamanda dönemin yaşam tarzını da yansıtan bir belge niteliğindedir. Geleneksel Mardin evlerinin iç düzeni ve yerleşimi hakkında fikir edinmek isteyenler için ziyaret edilmesi gereken bir duraktır. Savur’a gelen misafirler için etkileyici bir başlangıç noktasıdır ve tarihi atmosferi hemen hissettirir.
2. Sürgücü Köprüsü
Savur’un Sürgücü Mahallesi’nde yer alan tarihi Sürgücü Köprüsü, ilçenin eski ulaşım güzergâhlarında önemli bir geçiş noktası olarak hizmet vermiştir. Taş kemerlerle inşa edilmiş olan bu köprü, zamana meydan okuyan sağlam yapısıyla dikkat çeker. Yüzyıllardır ayakta kalan köprü, hem yerli halk hem de ziyaretçiler için nostaljik bir değer taşır.
Çevresindeki doğal güzelliklerle bütünleşen Sürgücü Köprüsü, doğa yürüyüşleri ve fotoğraf çekimleri için ideal bir noktadır. Sessizliği ve tarihi dokusuyla huzurlu bir atmosfer sağlar. Geçmişin izlerini taşımaya devam eden bu yapı, Savur’un kültürel mirasını yakından hissettiren simgelerden biridir.
3. Savur Çayı (Yeşil Su)
Savur Çayı, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında canlanan doğal yapısıyla ilçe halkının ve ziyaretçilerin uğrak noktalarındandır. Bölge halkı tarafından "Yeşil Su" olarak da bilinen çay, berrak suları ve çevresindeki yeşil örtüsüyle doğaseverlerin ilgisini çeker. Serin sularında dinlenmek veya etrafında yürüyüş yapmak, burada geçirilen zamanı huzurlu hale getirir.
Savur Çayı çevresinde piknik alanları, oturma noktaları ve çeşitli doğal gölgeler bulunur. Özellikle sıcak yaz günlerinde serinlemek isteyenler için ferahlatıcı bir ortam sağlar. Çayın doğal akışıyla oluşan sesler, kuş cıvıltılarıyla birleştiğinde sakinleştirici bir ambiyans oluşturur. Doğayla baş başa kalmak isteyenler için ideal bir duraktır.
4. Dereiçi (Killit) Köyü
Dereiçi Köyü, eski adıyla Killit, Savur’un en özel yerleşimlerinden biridir. Taş evleri, terk edilmiş kiliseleri ve tarihi atmosferiyle dikkat çeken bu köy, geçmişte Süryani, Ermeni ve Müslüman toplulukların bir arada yaşadığı bir yerleşim yeri olmuştur. Günümüzde büyük ölçüde boşaltılmış olsa da mimari ve kültürel izleri hâlâ ayaktadır.
Ziyaretçiler burada zamanın durduğu hissine kapılır. Terk edilmiş ama görkemli yapılar, yüzyıllar öncesine ait izleri bugüne taşır. Özellikle fotoğrafçılar ve tarih meraklıları için etkileyici bir gezi noktasıdır. Dereiçi Köyü, Savur’un çok kültürlü geçmişinin sessiz tanıklarından biridir.
5. Mor Yuhanon Dilimiyo Süryani Kilisesi
Savur’un tarihî kimliğini yansıtan en önemli yapılardan biri de Mor Yuhanon Dilimiyo Süryani Kilisesi’dir. Süryani cemaatinin ibadet alanı olarak kullanılan bu kilise, mimarisiyle göze çarpar. Kalın taş duvarları, iç mekandaki dini motifleri ve freskleriyle farklı dönemlere ait izler taşır. Kilise, inanç turizmi açısından da önemli bir duraktır.
Ziyaretçilerine yalnızca mimari bir yapı değil, aynı zamanda bir inanç ve kültür mirası olur. Sessizliği, çevresindeki doğayla birleştiğinde ruhani bir atmosfer oluşur. Tarih boyunca pek çok topluluğun huzurla yaşadığı bu topraklarda, Mor Yuhanon Kilisesi hâlâ bir sembol niteliğindedir.
6. Başkavak Köprüsü
Savur’un bir diğer dikkat çekici yapısı olan Başkavak Köprüsü, ilçenin kırsal yollarını birbirine bağlayan eski taş köprülerden biridir. Yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başaran bu köprü, zamana karşı direncini gözler önüne serer. Özellikle sabah saatlerinde güneşin ilk ışıklarıyla birlikte köprü üzerinde oluşan manzara oldukça etkileyicidir.
Köprünün bulunduğu alan, aynı zamanda doğa yürüyüşleri ve bisiklet gezileri için uygundur. Tarihi taşlarla örülü yapısı ve doğal çevresiyle fotoğrafçılar tarafından da tercih edilir. Baş Kavak Köprüsü, Savur’un kültürel miras haritasında özel bir yere sahiptir.
7. Savur Kafe
Savur’un merkezinde yer alan bu otantik kafe, ilçenin hem sosyal hem de kültürel nabzını tutan mekânlardan biridir. Taş yapı içinde hizmet veren kafe, geleneksel dekorasyonu ve yerel tatlarıyla dikkat çeker. Yerli halkın yanı sıra ziyaretçilerin de dinlenmek için tercih ettiği bu alan, bölgeye dair hikâyelerin anlatıldığı sıcak bir ortam sağlar.
Kafede bulunan yöresel içecekler ve atıştırmalıklar, Savur’un kültürüne özgü detaylarla bezenmiştir. Özellikle taş avluda oturup çevredeki manzarayı izlemek oldukça keyiflidir. Savur’u keşfederken kısa bir mola vermek isteyenler için bu kafe, samimi bir durak olacaktır.
