Eskişehir’in tarihi ruhunu taşıyan Odunpazarı, şehrin en eski yerleşim bölgesi olarak Osmanlı mimarisiyle bezeli sokakları, kültürel yapıları ve canlı atmosferiyle ziyaretçileri zamanda bir yolculuğa çıkarır. Taş döşeli dar sokakları, cumbalı evleri ve ahşap yapıları ile adeta geçmişi bugüne taşır. Eskişehir’in merkez ilçelerinden biri olan Odunpazarı, aynı zamanda kentin sanatsal ve kültürel kalbidir. Bu yönüyle yalnızca bir gezi rotası değil; yaşayan, nefes alan bir açık hava müzesidir.
Modern şehir yaşantısıyla tarihî dokunun iç içe geçtiği Odunpazarı’nda, müzeler, galeriler, atölyeler, butik kafe ve restoranlar gibi çok sayıda kültürel durak yer alır. Her köşe başında sanatı, gelenekleri ve Eskişehir’in eşsiz dinamizmini hissetmek mümkündür. Gerek günübirlik ziyaretçiler, gerek uzun süreli keşifler için gelenler burada unutulmaz anılar biriktirir. Şimdi gelin, Odunpazarı’nda mutlaka görülmesi gereken yerlere daha yakından bakalım…
1. Lületaşı Müzesi
Lületaşı Müzesi, dünyada yalnızca Eskişehir çevresinde çıkarılan ve “beyaz altın” olarak bilinen lületaşının işleniş hikâyesine tanıklık etmek isteyenler için özel bir duraktır. Kurşunlu Külliyesi’nin avlusunda yer alan bu müze, lületaşından yapılmış yüzlerce el işçiliği ürünü sergiler. Pipo, tespih, heykel ve çeşitli figürlerin yer aldığı koleksiyonlar, hem geleneksel hem modern motiflerle zenginleştirilmiştir. Müze, bu nadir doğal taşın ustaların ellerinde nasıl sanata dönüştüğünü gözler önüne serer.
Ziyaretçiler burada sadece eserleri görmekle kalmaz; aynı zamanda lületaşının çıkarıldığı yataklar, işleniş süreci ve tarihi hakkında detaylı bilgi edinme fırsatı da bulurlar. Sergi alanı küçük ama oldukça etkileyici olup, özellikle Eskişehir kültürüne özgü bir değeri keşfetmek açısından önemli bir duraktır. Eğer şehre dair özgün bir hatıra edinmek isterseniz, müze çıkışındaki atölyelerde el yapımı ürünlere de göz atabilirsiniz.
2. Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi
Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi, Eskişehir’in kültürel dokusunu şekillendiren önemli merkezlerden biridir. Yerel yönetim tarafından ilçenin merkezi bir noktasına konumlandırılan merkez, Türk halk edebiyatının en büyük isimlerinden Yunus Emre’ye adanmış bir koleksiyon ve etkinlik alanı bulunmaktadır. Burada sergilenen Yunus Emre’ye ait eserler, şiir örnekleri ve dönemine ait tasvirlerle ziyaretçilere hem edebi hem görsel bir deneyim yaşatır. Merkez, şiir dinletileri ve seminerler sayesinde edebiyatseverleri bir araya getirir.
Ayrıca merkez; konser, tiyatro, resim, seramik, ebru gibi birçok sanatsal etkinlik ve atölye ile aktif bir kültür hayatı sunar. Her yaştan ziyaretçi, sanatsever ya da bir yerel parçası olarak burayı ilgiyle takip eder. Burası, Odunpazarı’nın tarihî-eserik dokusuna kültürel bir derinlik katarken, şehirle entegre kalarak sanatla iç içe bir yaşam atmosferi bulunur. Eğer sanatla, şiirle ve Yunus Emre’nin evrensel mesajlarıyla tanışmak istersen, bu merkez mutlaka keşfedilmeli.
3. Kanlı Kavak Parkı
Kanlı Kavak Parkı, Odunpazarı’nda Dede Mahallesi sınırları içinde yer alan huzur dolu bir yeşil vaha olarak öne çıkıyor. Adını içinde yetişen kavak ağaçlarından alır ve geniş yeşil alanlarıyla ziyaretçilere şehir merkezindeki sessiz kaçamağı yaşatır. Parkta doğal yürüyüş yolları, ağaç gölgeleri altında banklar ve küçük oyun alanları bulunur. Özellikle sabah ve akşam saatlerinde yapılan yürüyüşler, kuş cıvıltıları eşliğinde dinlendirici bir deneyim sağlar.
Parkın farklı köşelerinde yer alan sulu peyzaj düzenlemeleri, çiçek tarhları ve minik süs havuzları, ferah ve estetik bir ortam yaratır. Aileler, çocuklu gruplar, öğrenciler ve yalnız gelenler burada buluşur; kitap okur, sohbet eder veya sadece doğanın ritmiyle baş başa vakit geçirir. Etkinlik sezonunda düzenlenen resim sergileri ve müzik dinletileriyle de sakin bir kültürel canlılık yaşanabilir. Kanlı Kavak Parkı, Odunpazarı’nın doğayla iç içe yaşam alanlarından önemli bir parça olarak keşfedilmeyi bekliyor.
4. Ataol Behramoğlu Kitaplığı ve Edebiyat Müzesi
Ataol Behramoğlu Kitaplığı ve Edebiyat Müzesi, Odunpazarı’nın tarihi Yağcızade Konağı’nda yer alır ve Türk edebiyatının duayen isimlerinden Ataol Behramoğlu’nun 7–10 bin civarındaki kitap koleksiyonuna ev sahipliği yapar. Konağın özenle restore edilmesiyle kurulan bu merkez, hem kütüphane hem de müze işlevi görür. Kitaplıkta Türkçe, Rusça, sosyal bilimler ve sanat alanlarında eserler bulunurken, müzede yazarın el yazısı şiir eskizleri, eski baskılar, mektuplar, fotoğraflar ve kişisel eşyaları sergilenir.
Ziyaretçiler hem sessiz bir okuma ortamında vakit geçirebilir hem de müze bölümünde Behramoğlu’nun çalışma odasını, daktilosunu ve seçilmiş şiirlerle süslenmiş duvarları görebilir. Ayrıca araştırmacılar için ayrılan dijital ve fiziksel çalışma odaları, akademik çalışmalar için elverişlidir . Yıl boyunca düzenlenen söyleşi, imza günü, şiir dinletisi ve edebiyat etkinlikleriyle canlı bir edebiyat merkezi olan bu mekan, Odunpazarı’nın kültürel mirasına derinlik katmaktadır.
5. Çağdaş Sanatlar Galerisi
Eskişehir Odunpazarı Belediyesi tarafından 4 Mart 2017’de açılan Çağdaş Sanatlar Galerisi, Vişnelik Mahallesi’nde yer almaktadır. Galeri, Salvador Dalí’nin 30 litografiden oluşan “Zodyak–Pantagruel” sergisiyle kapılarını sanatseverlere açtı. O tarihten bu yana ulusal ve uluslararası birçok sanatçının eserleri burada 30–45 günlük periyotlarla sergileniyor ve bugüne kadar 300’e yakın eser yaklaşık 20 bin ziyaretçiye ulaştı.
Galeri; resim, heykel, cam ve seramik gibi çeşitli sanat disiplinlerinden eserleri bir araya getiriyor. Uluslararası Cam Festivali ve Seramik Pişirim Teknikleri Çalıştayı gibi etkinliklerde üretilen özgün işler de bu mekânda sergileniyor. 2023 yılında “Aidiyet” adlı karma sergiyle birlikte 29. sergisine ulaşan galeri, bireysel sanatçılardan oluşan sergiler kadar kolektif üretimlere de ev sahipliği yapıyor. Odunpazarı’nın çağdaş sanat alanındaki nabzını tutan bu galeri, sanatla buluşmak isteyen herkes için ilham verici bir durak.
6. Cumhuriyet Parkı
Cumhuriyet Parkı, Odunpazarı’nın kalbinde yer alan, geniş yeşil alanları ve dinlenme imkânlarıyla ön plana çıkan bir kamusal mekândır. Park; yaya yolları, çiçek düzenlemeleri, gölet ve çocuk oyun alanlarıyla hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin şehir içinde doğayla baş başa kalmasını sağlıyor. Geniş çim alanlarda piknik yapan aileler, yürüyüş veya spor molası veren bireyler sıklıkla görülebilir. Parkın yeşil dokusu, kentin merkezinde sakinlik arayanlara ferah bir nefes alma olanağı sağlar.
Parkta yer alan kafeterya ve dinlenme köşeleri sayesinde ziyaretçiler görsel açıdan zengin bir çevrede sohbet edebilir, kitap okuyabilir ya da yalnız kalıp düşünme imkânı bulabilir. Ayrıca Cumhuriyet Bayramı, 19 Mayıs gibi özel günlerde burada açık hava etkinlikleri, konserler ve sergiler yapılmaktadır. Yerel bir buluşma noktası olarak İstanbul Caddesi'ne yakın konumu sayesinde park, Odunpazarı’nın sosyal ve kültürel yaşamını destekleyen önemli bir duraktır.
7. Yeşil Efendi Konağı – Atatürk ile Bir Gün Müzesi
Yeşil Efendi Konağı, Odunpazarı'nın Dede Mahallesi'nde yer alan ve “Atatürk ile Bir Gün” temasıyla düzenlenmiş özel bir müzedir. 1890 yılında Yeşil Efendi lakaplı Halil İbrahim Efendi tarafından yaptırılan konakta, Mustafa Kemal Atatürk 1920'de bir gece kalmıştır. Müze olarak yeniden düzenlenen bu yapı, Atatürk’ün odası, döneme ait silah, teçhizat ve belgelerle donatılmıştır. Ziyaretçiler yalnızca tarihi bir mekânı değil, Kurtuluş Savaşı’nın atmosferini de hissedebilir.
Müzenin en dikkat çekici özelliği artırılmış gerçeklik uygulamasıdır. Bu teknoloji sayesinde ziyaretçiler, Atatürk ve Yeşil Efendi ile sanal ortamda fotoğraf çektirme, onların yanlarında gezinme deneyimini yaşayabilirler. Ayrıca ücretsiz rehber anlatımları ve teknolojik destekle ziyaretçiler tarihin içinde yaşar gibi hisseder. Zaman tüneli tadında bir deneyim arayanlar için Odunpazarı’nın en etkileyici duraklarından biridir.
