Adıyaman’ın batısında yer alan Besni, tarihî geçmişi, tarımsal üretimi ve kültürel dokusuyla dikkat çeken bir ilçedir. Antik çağlardan günümüze kadar uzanan yerleşim geçmişiyle bölge, birçok medeniyetin izlerini taşır. Özellikle Roma ve Bizans dönemine ait kalıntılar, ilçenin tarihî kimliğini yansıtır. Besni, aynı zamanda üzüm bağlarıyla da meşhurdur ve bu yönüyle hem ekonomik hem kültürel anlamda özel bir yere sahiptir. Bağbozumu döneminde ilçede canlı bir atmosfer oluşur.
Modern yaşamla geleneksel yapının iç içe geçtiği Besni, ziyaretçilerine hem doğal hem de tarihî güzellikler olur. İlçede yer alan tarihi kaleler, çeşmeler, camiler ve hamamlar geçmişin izlerini bugüne taşımaktadır. Sıcak kanlı insanları, yerel lezzetleri ve huzurlu yaşam ritmiyle Besni, Adıyaman’ın keşfedilmeye değer ilçelerinden biridir. Doğal yapısı ve tarihi eserleriyle ziyaretçilerini etkileyen bir kimliğe sahiptir.
1. Besni Kalesi
Besni ilçe merkezine hâkim bir tepe üzerine kurulu olan Besni Kalesi, ilçenin tarihi kimliğini yansıtan en önemli yapılar arasındadır. İlk yerleşimin ne zaman başladığı tam olarak bilinmemekle birlikte, kalenin Roma ve Bizans dönemlerinde kullanıldığı düşünülmektedir. Stratejik konumu sayesinde geçmişte savunma amaçlı önemli bir görev üstlenmiştir. Bugün kalıntıların bir kısmı ayakta olsa da, mimari detaylar hâlâ dikkat çekicidir.
Kalenin etrafında yer alan taş yapı izleri ve sur kalıntıları, geçmişteki yaşamın izlerini günümüze taşır. Tepeye çıkıldığında, çevredeki vadi ve Besni ilçe merkezi geniş bir açıyla görülebilir. Hem tarih meraklıları hem de doğayla iç içe olmayı sevenler için etkileyici bir ziyaret noktasıdır. Sessizlik ve manzara eşliğinde yapılan gezinti, ziyaretçilere keyifli bir deneyim yaşatır.
2. Sugözü Mesire Alanı
Besni’nin doğal güzellikleri arasında öne çıkan Sugözü Mesire Alanı, özellikle bahar ve yaz aylarında ilçe halkı ve çevre köylerden gelenlerle dolup taşar. Serin su kaynakları, ağaçlık alanlar ve düzenlenmiş piknik yerleri ile sakin bir kaçış noktasıdır. Aileler için uygun olan bu bölgede çocuklar rahatça oyun oynayabilirken, yetişkinler de doğanın tadını çıkarır.
Sugözü’nde bulunan yürüyüş yolları ve gölgelikler, dinlenmek isteyenler için idealdir. Alandaki küçük çaylar ve doğal kaynaklar sayesinde çevre sürekli yeşil kalır. Sabah saatlerinde kuş sesleri arasında yürümek veya öğleden sonra gölgede kitap okumak bu mesire yerini cazip hâle getirir. Temiz havası ve ulaşım kolaylığı, burayı hafta sonlarının vazgeçilmez duraklarından biri yapar.
3. Sofraz Anıt Mezarları
Sofraz Köyü’nde yer alan bu anıt mezarlar, Kommagene Krallığı’na ait oldukları düşünülen önemli arkeolojik yapılardandır. Kaya içine oyulmuş mezar odaları ve girişteki anıtsal sütunlar oldukça dikkat çekicidir. Bu mezarlar, ölen kişilerin yüksek statülerini yansıtmak amacıyla gösterişli bir biçimde inşa edilmiştir. Taş işçiliği ve mimarî özellikler, dönemin sanat anlayışı hakkında fikir verir.
Anıt mezarlar, özellikle tarih meraklılarının ilgisini çeker. Yapıların bulunduğu alan hem tarihi hem de doğal bir atmosfer taşır. Mezarların çevresinde yürüyüş yapılabilir, fotoğraf çekmek için uygun alanlar bulunur. Günümüzde bölge, ziyaretçilerin tarihî bir yolculuk yaptığı, sessiz ve huzurlu bir nokta olarak değerlendirilmektedir. Antik döneme ilgi duyanlar için kaçırılmaması gereken bir duraktır.
4. Kurşunlu Camii
Besni ilçe merkezinde yer alan Kurşunlu Camii, Osmanlı dönemine ait zarif mimarisiyle dikkat çeker. İsmini kubbesinde kullanılan kurşun kaplamadan alır. Taş işçiliği, kemerli pencereleri ve iç mekân düzeni ile klasik Osmanlı cami mimarisinin izlerini taşır. Caminin yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, uzun yıllardır ibadete açık durumdadır.
Kurşunlu Camii çevresindeki tarihi sokaklar ve eski yapılar, ziyaretçilere geçmişe ait izler olur. Caminin içi sade ama etkileyicidir; ahşap işçiliği ve hat yazıları dikkat çekicidir. Sessizliği ve huzurlu atmosferiyle sadece ibadet için değil, mimari meraklıları için de ilgi çekici bir noktadır. Merkezde bulunması sayesinde ulaşımı kolay olan cami, Besni gezisinin anlamlı duraklarından biridir.
5. Besni Ulu Camii
Besni Ulu Camii, ilçenin en eski ibadet yerlerinden biri olarak bilinmektedir. Mimarisinde taş ve tuğlanın birlikte kullanıldığı bu yapı, sade ama etkileyici bir görünüme sahiptir. Caminin minaresi ve kubbesi, bulunduğu bölgeye hâkim bir şekilde yükselir. İç mekândaki sade süslemeler, huzurlu bir ibadet ortamıdır.
6. Kızılin Köprüsü
Kızılin Köprüsü, Besni ilçesi sınırlarında yer alan ve tarihi değeri olan taş köprülerden biridir. Yapımında kullanılan kesme taşlar ve kemerli yapısı, klasik Anadolu köprü mimarisini yansıtır. Geçmişte önemli ulaşım güzergâhlarından biri üzerinde bulunmuştur. Bugün hâlâ sağlam durumda olan bu köprü, doğal çevresiyle birlikte güzel bir görüntü oluşturur.
